Ağrılar COVID-19’un habercisi olabilir.
Tüm dünya ile birlikte ülkemizde de vakalar tekrar artmaya başladı. Hastalığın tipik bulguları çoğunlukla ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Bu şikayetler daha çok hastalığın solunum yolu ile ilgili belirtileridir. Bunların dışında, çok farklı klinik bulguların da hastalığın habercisi olabileceğini biliyoruz. Ateş ve öksürük dışında, miyalji dediğimiz kas/eklem ağrıları, baş ağrısı, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, ishal, burun tıkanıklığı, tat ve koku kaybı gibi şikayetler de COVID-19 görülebilmektedir. BU belirtiler hatalığın başlangıç bulguları olabileceği gibi hastalığın seyri esnasında sonradan da ortaya çıkabilir.
COVID-19 ağrı yapar mı?
Ağrı vücudumuzun bir uyarı sistemidir. Birçok sistemik hastalığın başlangıcında veya seyrinde ağrı olabilir. Toplumda en sık görülen ağrı nedeni kas-iskelet sistemi kaynaklı ağrılardır. Romatizmal ağrılar, omurga kaynaklı ağrılar, eklem ve kas ağrıları ilk akla gelen nedenlerdir. COVID-19 hastalığında da ağrıların olması pandemi döneminde insanları tedirgin etmektedir. COVID-19’da hastalar sıklıkla baş ağrısı, bel/kalça ağrısı, yaygın kas ağrısı, sırt ağrısı şikayetlerini ifade etmektedirler. Bu ağrılar hastalığın ilk bulgusu olabileceği gibi hastalık seyrinde sonradan da ortaya çıkabilir. Ateşli dönemlerde, ateşe bağlı yaygın kas-eklem ağrıları veya uzun süreli ve şiddetli öksürüğe bağlı göğüs ve sırt ağrısı da olabilir.
Hangi ağrılarda COVID-19’dan şüphelenelim?
Ağrının COVID-19’a mı, diğer hastalıklara mı bağlı olduğunu bilmek çoğu zaman kolay değildir. Detaylı bir öykü ve muayene gerektirir. Ancak yeni başlayan ağrılarda, yaygın ve tüm vücutta hissedilen ağrılarda, ağrı ile beraber ateş, halsizlik, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı gibi ek şikayetlerin varlığında COVID-19’dan şüphelenilmelidir.
Baş ağrısı
Hasta daha önce hissetmediği, yeni başlayan bir baş ağrısından şikayetçi ise öncelikle nörolojik değerlendirme, tansiyon kontrolü, ateş takibi yaptırmalı. Uzun zamandır olan, sık tekrarlayan, tanısı konulmuş baş ağrısı varsa, beraberinde burun tıkanıklığı, ateş, öksürük gibi ek bir şikayet yoksa endişelenmeyebilir. Ancak şiddetli ve yeni başlayan her baş ağrısında nörolojik muayenesini ihmal etmemesini öneririm.
Bel/kalça ağrıları
Bel ve kalça ağrısının en sık nedeni kas ağrılarıdır. Diğer nedenleri arasında kireçlenmeler, fıtıklar, omurga problemleri sayılabilir. COVID-19 hastalarının bel veya kalça (her iki kalça şeklinde) ağrılarının olduğunu biliyoruz. Hastalığın başlangıcında bu şikayetler olabileceği gibi, seyrinde veya yüksek ateşe bağlı da görülebilir.
Kas, omurga veya eklem kaynaklı ağrılar genellikle ağır kaldırma, zorlama, soğuk maruziyeti gibi bir başlatıcı neden sonrası ortaya çıkar. Daha künt ve lokalizedir. Yani bir bölgede hissedilir. Fıtık ağrılarında da yine çoğunlukla bir başlatıcı neden vardır ancak kalçaya veya bacağa doğru yayılım gösterebilir. Yayılımı çoğunlukla tek taraflıdır (sağ veya sol). Beraberinde uyuşma veya karıncalanma olabilir. COVID-19 ağrıları daha yaygındır. Tam olarak bir yer gösterilemez. Genellikle başlatıcı bir neden yoktur ve ağrılar yeni başlangıçlıdır. Son bir haftada ortaya çıkan, sızı şeklinde ve yaygın olan ağrılarda COVID-19 hastalığına dikkat etmek gerekir. Özellikle de temas öyküsü varsa, beraberinde burun tıkanıklığı, öksürük, ateş, nefes darlığı gibi ek bir şikâyet varsa mutlaka ileri tetkik gerekir.
Sırt ağrısı
Sırt ağrıları birçok bölgenin yansıyan ağrısı nedeni ile oluşabilir. Akciğer, kalp, sindirim sistemi problemleri de sırt ağrısı şeklinde bulgu verebilir. Gece ağrısı oluyorsa, eşlik eden ateş, kilo kaybı, göğüs ağrısı, nefes darlığı varsa ve ağrı hem istirahat halinde hem de hareket halinde iken sürekli oluyorsa COVID-19 veya diğer hastalıklar açısından dikkatli olmak gerekir.
Eklem ağrıları
Eklemlerde yeni başlayan şişlik, kızarıklık, sıcaklık artışı gibi durumlar çoğunlukla romatizmal hastalıklarda görülür. Literatürde COVID-19 ilişkili eklem tutulumu çok nadir birkaç vakada bildirilmiştir. COVId-19’da daha yaygın, şişlik veya kızarıklık yapmayan eklem ağrıları olabilir. Bu ağrılar yine hastalık nedeni ile çıkan ateşe bağlı olarak da görülebilir.
COVID-19 ve kronik ağrılar
Salgın öncesi ağrıları olan birçok hasta salgın ile birlikte alınan tedbirler sonrası şikâyetlerinin arttığını bildirmektedir. Özellikle hareketsiz yaşam, ağrının ve tedavinin ötelenmesi, pandemi ile artan depresyon gibi nedenler ağrı şiddetinin artmasına neden olabilmektedir. Nisan-mayıs aylarındaki pandemi döneminde bazı eklem ağrılarını öteleyen hastalarımızda eklem kısıtlılıkları ve kireçlenmelerin arttığını gördük. “Korona-fobi” olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde, geçmeyen ve hastanın günlük aktivitelerini kısıtlayan ağrı varsa, hastalarımızın bir hekime görünmelerini tavsiye ederiz. Gece ağrısı, istirahatle geçmeyen ağrı, beraberinde ateş veya kilo kaybı, bel ağrısına eşlik eden bacaklarda güçsüzlük, idrar kaçırma/tutamama gibi durumlar hastalarımız için uyarıcı olmalı, tanı ve tedavilerini ertelememeleri gerekmektedir.
Sokağa çıkma kısıtlamalarının olmadığı sakin saatlerde dışarıda, açık alanda yapılacak tempolu yürüyüşler, ev içerisinde yapılabilecek boyun, kol, bel ve bacak egzersizleri birçok kas-iskelet kaynaklı ağrının oluşmasını engelleyecektir. Hareketsiz yaşamın oluşturacağı hastalıklara da en az COVID-19 hastalığı kadar dikkat etmeliyiz.